Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Garouto
Lathyrus cicera
Fabaceae Leguminosae
Noms en français : Gessette, Jarosse.
Descripcioun :La garouto es un jaisso pulèu coumuno que fai de flour roujo bèn poulido. Li fueio an dous fuioun acaba pèr de vediho e lis estipulo soun proun longo. La cambo èi bèn alado sènso péu coume touto la planto. I'a ges de pouncho coume pèr Lathyrus sphaericus. Li flour de Lathyrus setifolius soun mai pichoto e li dent dóu calice soun mai courto que lou tube, au contro de la garouto.
Usanço :Fai un bon fourrage pèr li bèsti. Dins d'ùni relarg se manjon li grano mai èi pas counseia à l'ouro d'aro, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP), se n'en manjas de trop.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Roucaio
- Champ
- Tepiero seco
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Lathyrus cicera L., 1753